Geografische ligging

De Protestantse Wijkgemeente Pendrecht-Heijplaat maakt deel uit van Rotterdam-Zuid en bestaat uit twee delen: het wijkdeel Pendrecht en het wijkdeel Heijplaat. Het wijkdeel Pendrecht ligt aan de zuidwest kant van de stad Rotterdam ten zuiden van de Waalhaven. Het wijkdeel Heijplaat ligt midden in het havengebied, ten noordwesten van de Waalhaven. De afstand tussen beide wijkdelen is vijf kilometer. De weg langs de Waalhaven verbindt beide wijkdelen.

Heijplaat is een tuindorp met arbeiderswoningen, aan het begin van de vorige eeuw gebouwd ten behoeve van de werknemers van de Rotterdamse Droogdok Maatschappij (RDM).

Schets van de wijkgemeente

Het wijkdeel Heijplaat is een echte dorpsgemeente. De gemeente komt bijeen in de in 2004 in gebruik genomen Julianakapel.

Het ontstaan van de protestantse wijkgemeente Pendrecht-Heijplaat

De protestantse wijkgemeente Pendrecht-Heijplaat werd op 1 maart 2008 gevormd door de hervormde wijkgemeente Pendrecht-Heijplaat en de gereformeerde kerk van Pendrecht/Heijplaat. De protestantse wijkgemeente maakt deel uit van de Protestantse Gemeente Rotterdam-Zuid.

Het tot stand komen van de protestantse wijkgemeente kent een lange voorgeschiedenis. Op Heijplaat begon het proces in 1985 met het gezamenlijk houden van de middagdiensten, beurtelings in de Elimkerk (geref.) en Julianakerk (herv.). In 1994 wordt in de Elimkerk de laatste dienst gehouden en zijn de kerkdiensten op Heijplaat gezamenlijk in de Julianakerk.

Het proces kreeg een stevige impuls nadat in 1993 ds. F.C.M. Roodenburg predikant werd van de hervormde wijkgemeente. Een jaar later begon dhr. G. Ruijl als kerkelijk werker van de gereformeerde kerken van Pendrecht en Heijplaat. Ook hij zette zich intensief in voor het Samen op Weg proces. Hun inzet leidde er toe dat op 1 september 1997 officieel de Samen op Weggemeente Pendrecht-Heijplaat ontstond. Deze wijkgemeente werd gevormd door de hervormde wijkgemeente Pendrecht-Heijplaat, de gereformeerde kerk van Pendrecht en de gereformeerde kerk van Heijplaat. Het totstandkomen van de nieuwe SoWgemeente werd feestelijk gevierd in een dienst op 1 september 1996 in de vernieuwde Open Hofkerk (Pendrecht). Een jaar later werd tijdens een kerkdienst in de Open Hofkerk op 12 oktober 1997 het officiële protocol getekend. Daarmee werd de SoWgemeente Pendrecht-Heijplaat formeel een feit. Eén wijkgemeente met twee wijkdelen met ieder een kerkgebouw: de Open Hofkerk en de Julianakerk.

Door het gestaag teruglopen van het aantal gemeenteleden moest eind 2006 de Julianakerk op Heijplaat verkocht worden. Het bij de kerk horende jeugdgebouw werd van de nieuwe eigenaar gehuurd en na grondige verbouwing op 3 december 2006 als Julianakapel in gebruik genomen.

In 1999 waren de gereformeerde kerk van Pendrecht en de gereformeerde kerk van Heijplaat gefuseerd tot de Gereformeerde Kerk van Pendrecht-Heijplaat. Een fusie met de hervormde wijkgemeente was op dat moment nog niet mogelijk. Voor deze hereniging was de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland een voorwaarde. Deze ontstond op 1 mei 2004. In deze Protestantse Kerk in Nederland verenigden zich de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland.
In Rotterdam herenigden de hervormde gemeente van Rotterdam-Zuid en de gereformeerde kerken van Charlois, Pendrecht-Heijplaat, Zuid en Zuidwijk zich op 26 januari 2008. Door het ontstaan van de Protestantse Gemeente Rotterdam-Zuid was de weg vrij om de Protestantse Wijkgemeente Pendrecht-Heijplaat officieel te vormen. Op 5 februari 2008 werd daartoe het officiële besluit door de wijkkerkenraad genomen. Dat besluit werd door de algemene kerkenraad op 21 februari bekrachtigd. Op 1 maart 2008 werd het proces dat in 1980 begonnen was officieel afgesloten. Op die datum was de Protestantse Wijkgemeente Pendrecht-Heijplaat een feit. De eerste officiële protestantse wijkgemeente in Rotterdam-Zuid.

De toekomst

In Heijplaat verdwijnt in betrekkelijk korte tijd de oude dorpscultuur en samenleving. Er is sprake van vergrijzing van de kerkgangers of van verhuizing naar elders, zonder dat er vanuit de nieuwe bewoners van Heijplaat aanvulling komt.

De laatste jaren is deze ontwikkeling regelmatig onderwerp van gesprek geweest in kerkenraad en op gemeenteavond. Onder ogen werd gezien dat er ten aanzien van de gebouwen ingrijpende besluiten genomen moesten worden. Ook wordt ingezien dat de toekomst van de wijkgemeente onzeker is. Om die reden is de kerkenraad ook ingegaan op het voorstel van de algemene kerkenraad om de mogelijkheid te onderzoeken om met de wijkgemeente Zuidwijk een nieuwe wijkgemeente te vormen. De gesprekken daarover begonnen in 2008. Het resultaat van de gesprekken was, dat vanaf 1 januari 2010 de wijkgemeente Pendrecht/Heijplaat opgaat in de nieuw gevormde wijkgemeente Slinge.

Inbreng

Hoe de toekomst van de nieuwe wijkgemeente er ook zal uitzien, getracht zal worden om het specifieke van Pendrecht-Heijplaat in de nieuwe situatie in te brengen. De wijkgemeente is vanaf het begin een open gemeenschap geweest. Die openheid werd op drie terreinen zichtbaar.

Kerkelijk en theologisch bevond en bevindt de wijkgemeente zich in het midden van de kerk. Er is openheid naar de traditionele kerkelijke belijdenis, er is openheid naar de nieuwe vormen van theologie. De Waarheid is niet een gegeven, maar moet in gesprek met elkaar telkens opnieuw gevonden worden. Openheid is er ook naar elkaar. Ontmoeting is een belangrijk uitgangspunt van gemeentevorming.

In de wijkgemeente is er vanaf het begin het besef dat men niet alleen kerk in de wijk is. Die openheid heeft er toe geleid dat de gereformeerde kerk en de hervormde wijkgemeente elkaar al betrekkelijk vroeg in het vizier hadden. Deze openheid is er ook naar de r.k.- parochie in de wijk. De wijkgemeente hecht aan een goede samenwerking met de rooms-katholieke broeders en zusters.

Ook vanaf het begin is er de openheid naar de wijksamenleving toe. Gemeenteleden leven in Pendrecht. Dat betekent dat de kerk zich ook dient bezig te houden met de vragen die daarmee samenhangen. De kerk dient de wijksamenleving door mee te denken en door er actief aan deel te nemen.

Deze openheid wil de wijkgemeente in de nieuw gevormde protestantse gemeente Rotterdam-Zuid proberen te versterken en in te brengen.