Gereformeerde_kerk   Hervormde_gemeente

De Gereformeerde Kerk van Rotterdam-Zuidwijk

Omnia Fieri Possunt Credenti - Alle dingen zijn mogelijk voor wie gelooft.

De eerste bewoners van Zuidwijk herinneren zich nog wel de tijd dat zij hier kwamen. De woonwijk was voorheen een polder, waar het vee, anno 1950, het opdringen van de stad met domme ogen bekeek.

Er kwamen mensen uit alle delen van het land naar Rotterdam, daar was werk te doen in de opbouwfase van de stad. Ook uit de stadswijken van Rotterdam kwamen mensen wonen in de nieuwe tuinsteden, die om de oude wijken werden gebouwd.

De eerste kerkdienst van het gereformeerde volksdeel vond plaats in de Schothorst op 4 oktober 1954. In juni 1954 waren de eerste 'eigen' ambtsdragers bevestigd, dat zal ongetwijfeld gebeurd zijn in één van de kerken van Rotterdam-Zuid (Katendrecht). Velen die in Zuidwijk gingen wonen kwamen uit deze gemeente. In die tijd was de 'moeder'-gemeente de mening toegedaan, dat een kerk, echt en overzichtelijk, een eigen koers moest gaan varen. In 1956 werd de Gereformeerde Kerk van Rotterdam-Zuidwijk zelfstandig. En hoewel in de Schothorst de kachel wel eens verstek liet gaan, toch was binnen de gloed van de christelijke gemeenschap goed merkbaar.

Dat voor een eigen kerk geofferd moest worden, dat is toen heel goed begrepen. Het gaf de gemeente de bezieling om in een moeilijke tijd, toch de schouders eronder te zetten. Ondanks dat er ook toen bezuinigd moest worden i.v.m. de Korea-crisis, terwijl de naweeën van de oorlog nog voelbaar waren .

Op 8 december 1954 was al een eigen orgaan tot stand gekomen: "Samen zijn we geroepen door God tot een grootse taak om een kerk te bouwen", zo stond er geschreven in dat blad. Dat eigen kerkblad droeg als motto: "Alle dingen zijn mogelijk voor wie gelooft." Dat is de vertaling van de Latijnse spreuk die boven dit stukje staat. Die woorden hebben Zuidwijk moed en geloof gegeven in de afgelopen decennia.

De Latijnse spreuk, is door ds. L.W. Muns van Rotterdam-Zuid verwerkt in een kerkzegel, dat de kerk van Zuidwijk lang op haar postpapier heeft gevoerd. Het ronde zegel is afgeleid van het kerkzegel van Rotterdam-Zuid. Daarop voer een statig zeilend schip. In het Zuidwijkse zegel was een klein, scherp zeilend bootje te zien, dat desondanks het schip der kerk verbeeldde. Het scheepje voerde n.l. een vaan, die uitwaaide in de vorm van een Griekse ‘E’, als eerste letter van ‘Ecclesia’ (Kerk), en is voorzien van het Christusmonogram. De kerk als scheepje koerste door zware golven en felle wind, tussen donker en licht. Rechts in het zegel stond de ster van de hoop. In de golven stond dan het onderschrift: "Alle dingen zijn mogelijk voor wie gelooft". Een verbinding met het randschrift werd gevormd door het anker, dat het randschrift tot leesteken diende, waarbij gedacht kon worden aan Hebreeën 6: 19: "Het anker der ziel, dat veilig en vast is, waarheen Jezus voor ons is binnengegaan". We beschrijven dit zegel in de verleden tijd, omdat we, nu we gefuseerd zijn, het logo van de PKN voeren.

In de beginperiode is er veel werk verzet door de Gereformeerde Kerk van Rotterdam Zuid en haar predikanten. Daarbij mag met name genoemd worden dr. E. Masselink. Hoewel moeizaam in vele dingen kwam toch het kerkelijk leven in de jonge gemeente op gang.

In 1957 kwam op 17 oktober de eerste eigen predikant, ds. A.J. Janssens, die als 'bouw-pastor' zijn sporen in Zuidwijk heeft verdiend. In de beginjaren werd kerkgehouden in de Schothorst, vervolgens in een school, toen in de Larenkamp, terwijl na 1956 de avonddiensten werden gehouden in de Morgensterkerk.

Op 16 januari 1961 kon de Credokerk in gebruik genomen worden. Een kerk, zoals er in die tijd een aantal zijn gebouwd. In de Credokerk kon een prachtig orgel in gebruik genomen worden. Diverse organisten hebben de gemeente gediend, maar 25 jaar lang was dat Cor de Haan, die de gemeente ook leerde zingen. Vooral in de tijd dat het nieuwe liedboek in gebruik genomen werd.

De gemeente groeide snel en hevig, tot in de 70-er jaren de top van ruim 1500 leden werd bereikt.

Er werd veel gedaan aan gemeentevorming, de oranjefeesten rond de Credokerk waren beroemd, er was veel Ridder- en Klimroosclubwerk.

Maar in die jaren kwam ook de pil en de gezinnen (vader, moeder, 5 of 6 kinderen) die toen in één huis woonden, kwamen steeds minder voor. Nu is een gezin groot als er 3 kinderen zijn. De bevolkingsopbouw is in de laatste helft van de 20ste eeuw geheel veranderd.

Toen ds. Th. de Kok intrede deed, telde de gemeente nog ca. 800 zielen. In begin van de negentiger jaren werd de vouwwand, die er was tussen kerkzaal en ontmoetingsruimte, vervangen door een vaste wand.

Het Samen-op-Weg-proces heeft lang geduurd. Er is telkens weer over de gebouwen gesproken, maar tot overeenstemming kwam men niet. Eind 90-er jaren moest er wel iets gebeuren. Er werden gesprekken gevoerd met een projectontwikkelaar, alles werd gepubliceerd in het kerkblad. In een gemeentevergadering werd de gemeente geïnformeerd. De gemeente vertrouwde de plannen die er lagen en zij durfde het aan. Daartoe moesten we wel afscheid nemen van een ons vertrouwd gebouw en alles wat daarmee verbonden was. Op 19 december 1999 namen we afscheid van Cor de Haan, 25 jaar organist, en van het orgel, in een dienst die als thema had: "Houdt dan de lofzang gaande".

We leverden op dat moment een heel goede organist en een mooi orgel in, toch durfden we het aan. Het was een risico, maar… de lofzang kon doorgaan. God ging mee en dat gaf ons moed. De nieuwe Credokerk, toegesneden op een kleinere gemeente, die bovendien vergrijsd is (of moeten we zeggen: verzilverd?) is op 21 oktober 2001 in gebruik genomen. Kort daarop kwam er een wandschildering, geschonken door de hervormde SoW-partner.

Nu mogen we over enige tijd als PKN-gemeente Zuidwijk samen gebruik gaan maken van dit huis. Natuurlijk zullen er soms kleine problemen komen, maar die houden altijd weer een uitdaging in om opgelost te worden. Immers: "Alle dingen zijn mogelijk voor wie gelooft."

Wat kan een kleine , wat oudere gemeente bijdragen aan de PGRZ?

Als gemeente van de PGRZ willen we toegroeien naar elkaar om samen in ons gemeenteleven iets van de warmte te verspreiden, die kenmerkend mag worden geacht voor een gemeente in Jezus’ Naam.

Daartoe mogen we steeds opnieuw luisteren en leren luisteren naar de woorden van de Schriften, die ons de weg wijzen .

Samen een zoutend zout te zijn en een licht in de wereld tot heil van elkaar en van de wereld.

L.G.V.
 

Top

De Hervormde, c.q. Protestantse Wijkgemeente Rotterdam-Zuidwijk

De Morgensterkerk werd in gebruik genomen op 15 december 1956. Deze opvallende kerk op een groot plein midden in Zuidwijk is de kern geweest van de Hervormde Wijkgemeente Rotterdam-Zuid.

Veel symbolen en gedachten zitten in dit kerkgebouw. De muren rijzen op uit de straatstenen, plaats midden in de wereld. Een grote toegangstrap tot de kerkzaal, het opgaan tot het huis des Heren. De buitenzijden rijzen doorgaand in de klokkentoren als een wijzende hand omhoog, als getuigenis van onze afhankelijkheid van God.

De plattegrond van de Morgensterkerk is verdeeld in 10 hoeken. Door de ronde bouw denk je aan de oude koepelkerken en in de langwerpige vorm zie je een oude basilieken bouw. De Morgensterkerk is een combinatie geworden van een koepelkerk en een basiliekkerk.

Vanaf de preekstoel kijkt men direct door de glazen tussenwand en de deuren op straat en zo is er direct contact met de wereld. In de kerk stelt de ronde wand achter de preekstoel mensen voor die rond achter de voorganger staan, terwijl in de kerkzaal de banken wijzen naar de voorganger die daardoor midden in de gemeente staat. In de klokkentoren bevinden zich de wereldbol en het kruis.

Daar het opgaan naar het huis des Heren, de trap, voor enkelen een bezwaar was, werd in 1975 een lift gebouwd. Een ringleiding werd in de kerkzaal aangebracht en in 1974 werd de kerktelefoon in gebruik genomen voor de aan huis gebondenen.

Geschiedenis van de wijk en de kerk

Begin jaren ‘50 ergens tussen Vreewijk en boerderij ‘de Kapel’ aan de Charloisse Lagedijk werd een wijk uit de grond gestampt die de naam Zuidwijk kreeg. De eerste bewoner kwam in juni 1951 aan de Oldegaarde wonen.

In Charlois was er een centrale hervormde kerkenraad die in februari 1952 besliste dat er in deze toekomstige wijk een kerkelijke wijkgemeente moest komen en er werd een 8e predikantsplaats benoemd. De eerste predikant was ds. A. de Meijere + 3 ouderlingen, de heren Bravenboer, Drop en van Zelst en als diakenen de heren de Jong en Venema. De eerste kerkenraadsvergadering was op 19 mei 1952 om 20.00 uur in het Carnissehuis.

Eerste ouderlingen uit de wijk waren de heren Hoppezak, Ketting, v.d. Meer en Boender. De eerste kerkdienst was in september 1952 in een houten noodschool aan de Vaerhorst, samen te delen met de gereformeerden en rooms-katholieken.

Op 15 september 1954 was de ruimte in de noodschool Vaerhorst niet meer ter beschikking en mochten we kerken in een bedrijfsruimte aan de Schothorst achter de winkels van de Vaerhorst. Op een gegeven moment, tijdens een dienst waarbij zelfs op de traptreden van het podium de mensen zaten, was de predikant zo vurig zwaaiend bezig dat hij het glas water van de lezenaar sloeg, over deze mensen heen.

Activiteiten in de opbouwtijd van de wijkgemeente

Op 24 januari 1954 deed ds. Kalmijn zijn intredepreek in Zuidwijk. Veel wijkwerk werd nu opgezet en alles verliep soepel omdat iedereen een taak kreeg.

Nieuw-ingekomenen bezoek werd gedaan door de drie kerkgemeenschappen die ieder een wijkdeel bezochten en adressen onderling ruilden. De eerste wijkbezoeker was de heer L. v.d. Heuvel van de Langehorst en in 1957 waren er 12 ouderlingen en 17 huisbezoekers waarvan enkele vrouwen. Eens belden we op een adres van huisbezoek aan. De man opende de deur en nadat wij het doel van ons bezoek verteld hadden, zei hij: ‘Nee dat komt niet uit, mijn vrouw is niet thuis.’ Gefluister uit de kamer: ‘Wie is daar?’

Tweemaal per jaar was er een liefdemaal waarbij dwars door de wijk mensen werden genodigd hieraan deel te nemen om zo kennis met elkaar te maken.

De Hervormde Vrouwendienst organiseerde 2 x per maand speelmiddagen voor gehandicapten.

Ook ‘handje hulp’ kwam er om gezinnen in nood bij te staan b.v. bij ziekte van moeder. Tevens werden door de diakenen aanvragen voor financiële ondersteuning verwerkt.

Zondagsschool ‘De Schakel 1’ en daarna ook ‘De Schakel 2’ begon in een keet in de Velden en later met ongeveer 300 kinderen in de hervormde school ‘Steven Stemerdink’. Het jeugdwerk werd opgezet met knutselclubs die in garages in de Schothorst bezig werden gehouden. Ook waren er zomertentenkampen.

Er was een middagvrouwengroep die b.v. de kleden, die nu nog in de kerk hangen, hebben geborduurd.

In de kerkdiensten was als vaste organist, dhr. L.Eringa. Hij begeleidde met passie de gemeentezang, en was geïnspireerd door de componist A.C. Schuurman. Dhr. Eringa was van 1958 tot 5 oktober 2003 onze organist.

Gemeenteactiviteiten tot nu toe:

Er is nog steeds een zondagsschool, nu gecombineerd met kinderopvang.
De bejaardensoos ‘De Morgenster’ is er elke week een middag.

De Hervormde Vrouwengroep ‘Contact’ heeft elke 14 dagen haar bijeenkomst

De diakenen zijn druk door b.v. oogstdienst, waarvoor fruitbakjes worden gemaakt, die gebracht worden naar mensen die niet in de kerk komen. Met kerst worden er stukjes gemaakt voor de bejaarden in de Boekenrode.

In 2007 kwam er in de kerk een uitdeelpunt van de voedselbank. De uitdeling van voedselpakketten aan mensen in de wijk, die onder de armoedegrens zitten, is de taak van de diakenen.

Er zijn contacten gelegd met de Bosnische moskee, voor kennismaking en uitwisseling van elkaars geloofs- en gedachtengoed. Enige keren hebben we om en om moskee en kerk bezocht.

Samen op Weg

In 1973 waren er de eerste gesprekken met de gereformeerden om een federatie aan te gaan. Deze federatie is op 4 oktober 1993 getekend.

In de jaren 2005/2006 bleek uit de toekomstplanning van de hervormden en gereformeerden van Rotterdam-Zuid dat er een grote nieuwe indeling in wijken moest komen, samen met de gereformeerden. Voor Zuidwijk bleek dat we ons financieel zeer in moesten spannen om de Morgensterkerk te behouden. Door onze kerkenraad werd vanwege het 50-jarig bestaan van de Morgensterkerk een symposium georganiseerd getiteld: ‘Herbestemming van de Morgensterkerk’. Door dit symposium kwam er een voorstel van herbestemming door de Steven Stemerdinkschool, om de begane grond in te richten voor twee klaslokalen. Dit voorstel had echter geen draagvlak in kerkelijk Rotterdam-Zuid. Hetgeen betekende dat de Morgensterkerk 1 september 2008 werd gesloten en de Credokerk de preekplaats voor Zuidwijk werd.

De eenwording hervormd/gereformeerd Zuidwijk vond plaats op 1 juli 2008.

Kenmerkend voor de hervormde wijkgemeente Zuidwijk:

Openheid naar de wereld.

Dit was verbeeld in het kerkgebouw.

Maar deze openheid was ook vanaf het begin zichtbaar in haar activiteiten:
- Een actieve diaconie (handje hulp, bejaardensoos, voedselbank)
- Kerkdiensten met veel aandacht voor de lofzang en gemotiveerd om steeds weer te zoeken hoe we mensen, zeker jongeren, kunnen blijven aanspreken in de kerk

- Contacten over de kerkmuren heen:
*goede contacten met de deelgemeente Charlois: jaarlijks een kerstviering van de deelgemeente in de Morgensterkerk
* gezamenlijke diensten met de gereformeerde kerk in Zuidwijk
* gezamenlijke diensten met de rooms-katholieke parochie in Zuidwijk
* vanaf 2002 contacten met de Bosnische moskee in Rotterdam-Zuid

K.W. Grimm
 

Top